รัฐวิสาหกิจ

คือองค์กร หน่วยงานธุรกิจ

หรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล ที่รัฐบาล ส่วนราชการ

หรือรัฐวิสาหกิจถือหุ้นรวมกันเกินกว่าร้อยละห้าสิบ

จากข้อมูลของสำานักงานคณะกรรมการนโยบาย

รัฐวิสาหกิจ (สคร.) ในปี 2559 พบว่า รัฐวิสาหกิจทั้ง

55 แห่งใน 9 สาขาธุรกิจ มีสินทรัพย์รวมกัน 14.38

ล้านล้านบาท มีรายได้ปีละประมาณ 4.03 ล้านล้าน

บาท และมีกำาไรสุทธิกว่า 2.9 แสนล้านบาท นับได้ว่า

รัฐวิสาหกิจเป็นตัวขับเคลื่อนที่สำาคัญต่อการพัฒนา

ประเทศอย่างมาก และหนึ่งในเบื้องหลังความสำาเร็จ

ดังกล่าวก็คือทรัพยากรบุคคลของรัฐวิสาหกิจนั่นเอง

การเสนอสวัสดิการ เงินเดือน ค่าจ้าง รวมถึงผล

ประโยชน์เพื่อการชราภาพแก่พนักงานที่เหมาะสม

ย่อมส่งเสริมให้องค์กรเหล่านี้ทำาคุณประโยชน์แก่

ประเทศชาติได้มาก แต่ในขณะเดียวกัน จะต้อง

บริหารจัดการสวัสดิการด้านนี้ให้ดี เพื่อไม่ให้ส่งผล

ลบ เป็นภาระแก่การเงินการคลังของประเทศมากจน

เกินไป

สวัสดิการเพื่อการชราภาพของรัฐวิสาหกิจ

ทุกแห่งจะถูกกำาหนดไว้ในระเบียบข้อบังคับขององค์กร

นั้นๆ ซึ่งมีเนื้อหาสอดคล้องกับกรอบแห่งกฎหมาย

เช่น พ.ร.บ. แรงงาน พ.ร.บ. แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์

พ.ศ. 2546 และ พ.ร.บ. บำาเหน็จบำานาญข้าราชการ พ.ศ.

2494 เป็นต้น สำาหรับรัฐวิสาหกิจที่จัดตั้งนานแล้ว

สวัสดิการเพื่อการชราภาพจะมีลักษณะคล้ายคลึงกับ

สวัสดิการบำาเหน็จบำานาญของข้าราชการเดิมก่อนจัด

ตั้งระบบ กบข. รัฐวิสาหกิจเหล่านี้จะมีระบบบำาเหน็จ

บำานาญและการนับอายุเพื่อให้เกิดสิทธิ์เหมือน

ข้าราชการทั่วไป หากผู้รับบำานาญเสียชีวิต ทายาทจะ

ได้รับบำาเหน็จตกทอด 30 เท่าของเงินบำานาญ และ

ระหว่างที่ผู้รับบำานาญยังคงมีชีวิตอยู่ สามารถเบิก

บำาเหน็จดำารงชีพมาใช้ก่อนได้ ไม่เกิน 15 เท่าของเงิน

บำานาญรายเดือน แต่ไม่เกินสองแสนบาท เป็นต้น

รัฐวิสาหกิจที่ก่อตั้งในยุคหลังๆ จะไม่ให้บำานาญ แต่จะ

มีสวัสดิการบำาเหน็จแทน โดยองค์กรจะบันทึกภาระ

ค่าใช้จ่ายของสวัสดิการนี้ ในรูปหนี้สินบำาเหน็จบำานาญ

พนักงาน หรือกองทุนสงเคราะห์พนักงาน โดยองค์กร

จะตัดจ่ายค่าใช้จ่ายเป็นอัตราส่วนคงที่ของเงินเดือน

ค่าจ้างเข้าบัญชีฯ ดังกล่าวในแต่ละปี

อย่างไรก็ตาม การดำาเนินการดังกล่าวเป็น

เพียงการรับรู้ภาระหนี้สินทางบัญชีเท่านั้น ไม่ได้มี

หลักประกันเรื่องความสามารถในการจ่ายเงินให้กับ

พนักงานจริงเมื่อเกษียณอายุแต่อย่างใด หากองค์กร

ประสบภาวะขาดทุน ล้มละลาย หรือขาดสภาพคล่อง

ย่อมส่งผลกระทบต่อพนักงานที่เกษียณแล้วอย่าง

หลีกเลี่ยงมิได้ ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าระบบบำาเหน็จ

บำานาญของรัฐวิสาหกิจแบบเดิมนี้ ไม่มีความยั่งยืน

ตามหลักระบบบำานาญที่ดี

GPF JOURNAL

5